Klinik
araştırma nedir ve neden ihtiyaç duyarız?
Klinik araştırma,
gönüllü insanların katılımıyla gerçekleştirilen ve tıbbi bilgi elde etmeyi
amaçlayan bilimsel çalışma olarak tanımlanır.
Yeni ilaçların, tıbbi
cihazların ve diğer tedavi yöntemlerinin insanlara yararlı olabilmesi için
yaygın olarak kullanılmaya başlanmadan önce güvenlilikleri ve etkililiklerinin
gösterilmesi,
Ayrıca yeni bir tedavi
yönteminin geliştirilmesi, tedavide kullanılan ilaçların ve tıbbi cihazların
yan etkilerinin belirlenmesi gibi konularda bilimsel bilgilerin sağlanması
amacıyla yapılır.
Tüm tedavilerin önce
laboratuar ortamında ve deney hayvanları üzerinde başarılı olduğu
gösterildikten sonra gönüllü insanlar üzerinde etkileri çalışılır.
Klinik araştırmalar,
yeni çıkan ilaçların insanlarda etkili ve güvenli olduğunu göstermek için
önemlidir.
Tedavi işe yarıyor mu,
hangi dozları tedavi için uygun, muhtemel yan etkileri neler olabilir gibi bazı
sorularımıza klinik araştırmaların yardımıyla cevap buluruz.
Aynı zamanda hem yeni
çıkan tedavilerin mevcut ilaçlardan daha iyi olup olmadıklarını görürüz hem de
klinik araştırmalar yoluyla mevcut tedaviler hakkında daha fazla bilgi
ediniriz.
Klinik araştırmalar nerelerde yapılabilir?
Klinik araştırmalar, üzerinde araştırma yapılacak
kimselerin emniyetini sağlamaya ve araştırmanın sağlıklı bir şekilde
yürütülebilmesine, takibine ve gereğinde acil müdahale yapılabilmesine
elverişli ve araştırmanın vasfına uygun personel, teçhizat ve laboratuvar
imkânlarına sahip olan;
Üniversite sağlık uygulama ve araştırma merkezleri,
üniversitelere bağlı onaylanmış araştırma geliştirme merkezleri ve Bakanlık
eğitim ve araştırma hastanelerinde tercihen klinik araştırma yapmak üzere tasarlanmış
yerlerde yapılabilir.
Bu merkezler ve hastanelerde yapılan klinik
araştırmalara, gereğinde bu merkezlerin ve hastanelerin koordinatörlüğünde veya
idarî sorumluluğunda olmak kaydıyla, belirtilen nitelikleri haiz diğer sağlık
kurum ve kuruluşları da dâhil edilebilir.
Faz I klinik araştırmaları ilgili mevzuat gereğince
sadece Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından onaylı yerlerde
yapılabilir.
Onaylı merkezler;
Şehir | Üniversite / Hastane | Bölüm |
İstanbul | Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi EAH | İKUA |
Kayseri | Erciyes Üniversitesi | Hakan Çetinsaya İKU Merkezi |
İzmir | Ege Üniversitesi | Çocuk Hematoloji |
İzmir | Ege Üniversitesi | Argefar |
Ankara | Gazi Üniversitesi | Çocuk Beslenme ve Metabolizma |
Herhangi bir klinik araştırmaya katılırken bilmem gerekenler
neler?
Bir araştırmaya dahil
olmadan önce araştırmacılar sizden izin formu yani Bilgilendirilmiş Gönüllü
Olur Formu (BGOF) imzalamanızı isteyeceklerdir.
Bu form gönüllünün
çalışmanın amacını, risk ve muhtemel faydalarını anladığını ve onayladığını
ifade etmektedir.
Herhangi bir klinik
araştırmaya katılırken bilmeniz gerekenler;
·
Araştırmanın adı, amacı, tedavi türüne dair detaylı bilgiler,
·
Muhtemel fayda, risk ve yan etkiler,
·
Araştırmanın süresi, gönüllü sayısı,
·
Gönüllünün sorumlulukları,
·
Alınacak örnekler (kan vb.) nasıl kullanılacak,
·
Gönüllü kayıtlarının gizliliği,
·
Araştırmacıya 24 saat ulaşılabilecek telefon numarası,
·
Diğer bilgiler için tıklayın…
!!! Olurunuzu vermeden önce klinik araştırmaya
dair merak ettiğiniz her detayı sorumlu araştırmacınızla konuşabilirsiniz.
Ayrıca bilgi edindikten sonra düşünmek için süre isteyebilir aileniz,
arkadaşlarınız, doktorunuz ve aile hekiminizle katılımınız hakkında
görüşebilirsiniz.
Klinik araştırmaya katılımda ödeme olacak mı?
Herhangi bir klinik
araştırmaya katılırken sizin ödeme yapmanız gerekmemektedir.
Ayrıca ülkemizde
klinik araştırmaya katılımınızdan dolayı size ödeme yapılması da söz konusu
olmamaktadır.
Ancak özellikle yeni
ilaç geliştirilmesi süreçlerine yönelik klinik araştırmalarda, tüm gönüllülere
araştırma süresince sağlık sigortası yaptırılmakta ve bazı çalışmalarda ise
ulaşım, yemek ve iş gücü kaybından doğan zararlar karşılanmaktadır.
İzin alınması gerekir mi? ve Kişisel sağlık
bilgileri gizli kalacak mı?
Evet,
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu Ek Madde 10, Türk Ceza
Kanununun 90. maddesi ve ilgili diğer mevzuat gereğince izin alınması gerekir.
Bilimsel ve etik açıdan incelenen çalışmalar Etik
Kurullardan, çalışmanın niteliğine göre Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi
Cihaz Kurumu ile Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünden izin alınması gerekir.
Klinik araştırmalarda gönüllülerin kimliğini ortaya
çıkaracak kayıtlar gizli tutulur, kamuoyuna açıklanmaz ve araştırma
sonuçlarının yayımlanması halinde dahi gönüllülerin kimlik bilgileri gizli
kalmaya devam eder.
Ancak gerektiğinde ilgili sağlık otoriteleri gönüllünün
orijinal tıbbi kayıtlarına doğrudan erişim sağlayabilir.
Klinik Araştırmaya Nasıl Katılabilirim?
Klinik
araştırmaların her biri araştırmanın türüne özgü koşulları sağlayan gönüllüleri
araştırmaya dahil eder.
Araştırmalarda
bu koşullar “dahil edilme” ve “hariç tutulma” kriterleri olarak ifade edilir.
Bu tür
kriterler arasında yaş, cinsiyet, sağlıklı olmak (Faz 1), mevcut hastalığın
tipi ve derecesi vb. bulunmaktadır.
Birçok
klinik araştırma özellikle bazı spesifik hastalıkları bulunan gönüllülerde
yapılır.
Ancak Faz 1
dediğimiz bir tedavinin ilk defa insanlarda uygulandığı ve ne kadar güvenli
olduğunun araştırıldığı çalışmalar sağlıklı gönüllülerde yapılmaktadır.
Hastanemiz araştırma merkezlerinden biri
olan İyi Klinik Uygulama ve Araştırma Merkezi (İKUA) dâhilinde yapılacak klinik
araştırmalarda gönüllü olmak için,
Gönüllü Kayit Formu doldurduktan sonra imaeh.ikua@saglik.gov.tr adresine mail olarak göndererek
siz de bir klinik araştırma gönüllüsü olabilirsiniz.
İyi Klinik Uygulama ve Araştırma Merkezi
(İKUA)
0212 692 20 00 / 1706
imaeh.ikua@saglik.gov.tr
ikua.saglik.gov.tr
İstasyon
Mah. Turgut Özal Bulvarı No:11 Küçükçekmece / İstanbul